Zakażenie HIV to wciąż poważne zagrożenie zdrowotne. Mimo dostępnych terapii pozwalających obecnie na długie i aktywne życie z wirusem, najlepszym rozwiązaniem jest zapobieganie zakażeniu. Profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP) to skuteczna metoda ograniczania ryzyka infekcji, rekomendowana osobom narażonym na kontakt z wirusem. Czym jest PrEP, komu może pomóc i dlaczego warto ją stosować?
Na czym polega profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP)?
Profilaktyka przedekspozycyjna HIV, w skrócie PrEP (ang. Pre-exposureProphylaxis), to metoda zapobiegania zakażeniu wirusem HIV polegająca na regularnym przyjmowaniu leków antyretrowirusowych przez osoby niezakażone, ale mające ryzykowne zachowania seksualne. PrEP jest jedną z najskuteczniejszych metod zabezpieczenia przed zakażeniem HIV. Stosowanie PrEP znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia HIV. W grupach najbardziej narażonych, jak MSM, skuteczność wynosi do 96%.
Standardowy schemat polega na przyjmowaniu jednej tabletki dziennie, zawierającej dwie substancje czynne: tenofowir i emtrycytabinę. Oba leki działają poprzez blokowanie enzymów wirusa HIV, co uniemożliwia mu namnażanie się w organizmie. Alternatywnie, PrEP można stosować doraźnie – w odpowiednim odstępie czasu przed, w trakcie oraz przez kilka dni po kontakcie seksualnym. Należy pamiętać, że PrEP działa wyłącznie w czasie jego stosowania. Po zaprzestaniu przyjmowania tabletek ochrona przed zakażeniem ustaje. Szczegóły stosowania PrEP należy bezwzględnie ustalić z lekarzem.
Kto powinien rozważyć PrEP?
PrEP jest szczególnie zalecany osobom, które:
- uprawiają seks bez zabezpieczenia z partnerami, których status HIV nie jest znany,
- mają wielu partnerów seksualnych,
- stosują tzw. chemsex, czyli seks pod wpływem substancji psychoaktywnych,
- przeszły w ostatnim czasie inne infekcje przenoszone drogą płciową, takie jak kiła, rzeżączka lub chlamydioza,
Stosowanie PrEPu zaleca się również kobietom, które starają się o dziecko z zakażonym partnerem, ponieważ leki mogą znacząco zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa podczas starań o ciążę. Wskazanie do stosowania PrEP jest jednak zależne od skuteczności leczenia partnera zakażonego HIV.
Rozpoczęcie stosowania PrEP wymaga oceny lekarza specjalisty, wykonania odpowiednich badań i ustalenia najbardziej odpowiedniego schematu dawkowania. PrEP jest metodą skuteczną, ale nad bezpieczeństwem jej stosowania musi czuwać lekarz.