Stłuszczenie wątroby to coraz częściej diagnozowana dolegliwość wynikająca między innymi z nieodpowiedniej diety, nadmiernej masy ciała oraz siedzącego trybu życia. Sporym problemem jest to, że choroba nie daje żadnych wyraźnych objawów we wczesnym stadium, jednak w przypadku zaobserwowania niepokojących sygnałów, należy jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą chorób wątroby, czyli hepatologiem.
Czym jest stłuszczenie wątroby?
Według dostępnych statystyk nawet 20-25% Polaków może borykać się ze stłuszczeniem wątroby. Tak duża częstotliwość występowania wynika w dużej mierze z rozpowszechnienia diety wysokoenergetycznej, bogatej w tłuszcze nasycone i cukry proste, spożywania alkoholu, a także z coraz mniejszej aktywności fizycznej w codziennym życiu. Problem pogłębiają też różne czynniki cywilizacyjne m.in. stres oraz brak regularnych posiłków.
Stłuszczenie wątroby polega na nadmiernym gromadzeniu się tłuszczu w komórkach tego narządu, co może prowadzić do stopniowego ich uszkadzania. Lekarze wyróżniają dwa główne typy tej choroby. Pierwszy, czyli niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD lub MAFLD), dotyczy osób, u których nadmiar tłuszczu nie wiąże się z nadużywaniem alkoholu, ale najczęściej z czynnikami metabolicznymi. Drugi typ związany jest bezpośrednio ze spożywaniem alkoholu. Ponadto, stłuszczenie wątroby może występować również w powiązaniu z zakażeniami wirusami HBV i HCV.
Wielu pacjentów przez długi czas nie zdaje sobie sprawy ze swojego problemu, ponieważ łagodne stłuszczenie wątroby może nie dawać objawów. W początkowej fazie organizm działa na ogół prawidłowo, jednak z czasem, jeśli nie zmienimy stylu życia, mogą pojawić się powikłania. Nieleczone stłuszczenie wątroby prowadzi do marskości wątroby będącej chorobą śmiertelną. Z tego powodu konieczne są regularne badania kontrolne u hepatologa. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów z nadwagą lub zespołem metabolicznym.
Jak leczy się stłuszczenie wątroby?
Osoby, u których występuje początkowe stadium stłuszczenia wątroby zazwyczaj nie odczuwają żadnych dolegliwości. Postępujące stłuszczenie wątroby najczęściej wiąże się z takimi objawami jak: przewlekłe zmęczenie, spadek energii oraz odczucie dyskomfortu w górnej części brzucha. Często występują też zaburzenia trawienia i problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Osoby, które podejrzewają u siebie problemy z wątrobą, powinny odwiedzić hepatologa i wykonać podstawowe badania, m.in. próby wątrobowe. Specjalista zaproponuje również inne badania, które pomogą ustalić przyczynę obserwowanego procesu stłuszczania.
Leczenie tej choroby wymaga odpowiedniego dostosowania stylu życia. Regularna aktywność fizyczna i zrównoważona dieta zawierająca minimalne ilości tłuszczów nasyconych, bogata w warzywa, owoce oraz produkty pełnoziarniste, to dwa najważniejsze elementy terapii. Jeśli przyczyną stłuszczenia jest nadmierna masa ciała, konieczne będzie stopniowe redukowanie wagi, najlepiej pod opieką dietetyka i lekarza. Hepatolog może też zalecić dodatkowe badania diagnostyczne, np. elastografię lub biopsję wątroby, aby ocenić stopień uszkodzenia narządu. Dodatkowo w zależności od wyników i przyczyn choroby, specjalista może wdrożyć odpowiednie leki, które pomogą poprawić funkcjonowanie wątroby i ograniczyć dalszy rozwój zmian.
Choć samo stłuszczenie wątroby bywa czasem traktowane jako stan przejściowy, nie należy bagatelizować jego potencjalnych konsekwencji. Nieodpowiednio leczone lub całkowicie zaniedbane może prowadzić do stanów zapalnych, a nawet do marskości wątroby czy raka wątrobowokomórkowego. W przypadku podejrzenia choroby należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, bowiem wczesne rozpoznanie i wdrożenie zaleceń pozwala często na odwrócenie procesu stłuszczenia oraz znaczne zmniejszenie ryzyka powikłań.